Wat je zou moeten lezen als je ziet staan: heb jij een 9 tot 5 mentaliteit?

Werktijden, een veel besproken discussie op de werkvloer. De één heeft geen werktijden, de ander heeft hele strikte werktijden, de één functioneert beter met ritme, de ander met vrijheid… we zijn allemaal verschillende personen, met verschillende behoeften, verschillende ritmes, verschillende manieren om te werken. Hoe kun je er dan als werkgever vanuit gaan, dat je allemaal goed functioneert tussen, laten we zeggen, 8.00 uur en 19.00 uur? Zelf heb ik het totaal niet met werktijden, maar hou ik wel weer heel erg van ritme. Omdat het een onderwerp is waar altijd enorm veel over wordt gesproken, maar ook omdat ik er zelf nog niet volledig uit ben wat nou het juiste is, wil ik hierbij mijn visie met je delen en ben ik benieuwd hoe jij tegenover staat.

De 9 tot 5 mentaliteit

Bij veel vacatures zie je staan onder ‘wie ben jij’: je hebt geen 9tot 5 mentaliteit. Als ik dit lees, dan lees ik eigenlijk: je vindt het niet erg om over te werken. 9 van de 10 werkgevers bedoelen hier namelijk niets anders mee dan, ik wil dat je zo vroeg mogelijk op werk bent, 9.00 uur is eigenlijk wel uiterlijk en je werkt minstens door tot 18.00 uur. Maar het liefst natuurlijk langer.

Toen ik bij mijn vorige werkgever solliciteerde, vroeg ook hij: heb jij een 9 tot 5 mentaliteit? Ik gaf aan dat ik dit absoluut niet had, ik begin juist het liefst zo vroeg mogelijk. De reden vertelde ik hier dan uiteraard niet bij, maar het liefst begin ik al zo rond 7.30 / 8.00 uur, want dan ben ik op mijn productiefst, het is vaak nog lekker rustig op kantoor zodat ik echt meters kan maken en ik kan weer lekker vroeg naar huis om te sporten én toch nog op een normale tijd eten.

Zoals je merkt, ik houd van structuur en ritme… Hij vond het uiteraard erg fijn om te horen dat ik geen 9.00 tot 17.00 mentaliteit had.

Werken, sporten, eten… het begint op te vallen

In mijn eerste week begon ik dan ook lekker om 7.30 uur en stond ik om 17.00 uur in mijn sportklasje te zweten. Pauzes schoten er vaak bij in, dus ik werkte alsnog 9 uur als ik om 16.30 uur wegging. De tweede week begon het op te vallen dat ik zo vroeg wegging. Uiteraard viel het niet op hoe vroeg ik begon, want niemand anders deed dat. En uiteraard kreeg ik direct de vraag: “Waarom ga je zo vroeg weg?”

Ik noem dit hypocriet. Als werkgever wil je eigenlijk gewoon dat je mensen overwerken, dat ze meer doen dan waar je voor wil betalen en als je je wel aan de normale tijden houdt, dan wordt je hierop aangekeken. En begrijp me niet verkeerd, als ik iets niet af heb of we zitten in een belangrijk project, dan ben ik de laatste die als eerste weggaat en minstens een uur overwerken zat er ook vaak in, maar het gaat nu even om de werkgever. Deze werkgever zou namelijk ook kunnen denken: Fijn, ze werkt op de tijden waarop zij het meest productief is, ze vindt het belangrijk om te sporten en gezond te eten, wat betekent dat ze waarschijnlijk bijna nooit ziek is (klopt ook) en positief ingesteld in, wat de fijne bijwerking van sporten is. Maar nee… zo vroeg weggaan was absoluut niet de bedoeling!

Effectiviteit van de 9 tot 5 mentaliteit

En wat ik dus ook zo raar vind, ik noemde het al even in de inleiding: niet iedereen is even productief op dezelfde tijden, dus waarom zou je als werkgever willen dat iedereen dezelfde tijden werkt?! Ik heb collega’s gehad die om 9.00 / 9.30 uur binnen strompelen, eerst een half bij de koffie moeten staan om ook maar iets te kunnen zien, dan nog een uur moeten opstarten voordat ze écht kunnen beginnen. Ja, hallo… logisch dat je dan tot 19.00 uur aan het werk bent! Ik zou het juist veel liever zien dat deze personen zich ook aan hun eigen ritme houden, desnoods om 13.00 uur binnen komen als ze dan wel fris en fruitig zijn, direct productief zijn en stoppen wanneer ze klaar zijn. Of ’s avonds werken, zo lang je maar op kantoor bent met de meetings waar je aanwezig moet zijn en af en toe bereikbaar bent voor je klanten mocht dit nodig zijn. Deze 9 tot 5 mentaliteit betekent namelijk vaak helaas niet, je mag binnenkomen wanneer je wilt en je werkt tot wanneer je klaar bent.

Uiteraard zijn er ook uitzonderingen in dit 9 tot 5 mentaliteit verhaal

Bijvoorbeeld bij het bedrijf van Richard Branson, heb je helemaal geen werktijden. En geen vakantiedagen. Je bent zelf volledig verantwoordelijk voor je eigen taken, wanneer je werkt, waar je werkt, hoe je werkt en wanneer je weggaat. En wat blijkt? Iedereen is veel gelukkiger omdat ze veel verantwoording voelen en niets worden opgelegd én ze werken veel meer uren dan wanneer je wel vaste werktijden zou hebben!

Is deze benadering beter dan de 9 tot 5 mentaliteit?

Aan de ene kant natuurlijk wel, want je laat los als werkgever zijnde, je legt het vertrouwen en de verantwoordelijkheden volledig bij je mensen. En dit resulteert in betere resultaten, langer werken en je pikt zo de mensen eruit die eigenlijk helemaal niet bij je willen werken. En toch is het ook een beetje lullig… want als werkgever weet je waarschijnlijk, helemaal na een half jaar testen, dat je mensen juist langer gaan werken hierdoor. Meer uren draaien, nog meer willen doen en dat je dus eigenlijk voor hetzelfde salaris nog meer uit je eigen mensen kunt trekken.

Aan de andere kant wordt je vanuit deze constructie betaald voor de functie en niet voor je uren.

Weer aan de andere kant, eigenlijk houdt een functie nooit op en is er altijd altijd altijd wel iets te doen.

Is er een oplossing voor de extreme 9 tot 5 mentaliteit, het overwerken en het andere uiterste?

Dat weet ik dus niet, jij?

Ik vind dat we zelf de verantwoordelijkheid kunnen nemen om te bepalen wanneer we op ons productiefst zijn en dus zelf kunnen bepalen wanneer we werken. En kun je dit niet, dan valt dat ook snel genoeg op en zit je waarschijnlijk niet op de juiste plek. Maar aan de andere kant vind ik ook dat we onszelf soms in bescherming moeten nemen en echt niet standaard meer dan 8 uur per dag moeten werken. Werk is belangrijk, maar niet alles bepalend in je leven. Voor niemand.

Dus ik weet het nog niet helemaal.