Jezelf onderscheiden, kan het nog wel tegenwoordig? Mijn antwoord is volmondig JA. Ja, ja, ja, ja, ja! Ik vind juist zelfs en dit kan een gevaarlijke zijn… maar dat iedereen zich tegenwoordig er maar een beetje makkelijk vanaf maakt. Jezelf onderscheiden kan niet meer, er zijn er teveel, hoe moet dat dan? En niemand die ook maar het lef heeft om eens totaal BINNEN in the box te denken. Niet diegene die op zoek zijn naar een baan en al helemaal niet de Recruiters van tegenwoordig. Een gesprek aan een tafel, recht tegenover elkaar en maar vragen stellen alsof je in de verhoorkamer zit. Nooit eens gewoon terug naar de basis!
De ‘zelfstandige’ mensen van nu
We zijn met z’n allen de laatste jaren zo ontzettend gefixed op onze zelfstandigheid, op onze eigen ik, op een hele in jezelf gekeerde manier de wereld tegemoet treden. Hoi zeggen als iemand langsloopt, dat is iets waar iedereen tegenwoordig versteld van staat. Een mooi compliment geven en ze kijken direct of je hun tas wilt jatten. Om jezelf lachen als je niet vooruitkomt door de storm en vervolgens aangekeken worden alsof dat hélemaal niet grappig is. Vooral geen dag zeggen tegen de buschauffeur en vooral met je telefoon bezig blijven terwijl je aan het pinnen bent.
Zo negatief?
Natuurlijk niet. Er zijn ook hele leuke mensen, die nog wel uit zichzelf voor je stoppen bij een zebrapad, die voor ouderen opstaan in de trein, die naar je glimlachen, die een praatje aanknopen omdat je elke dag in dezelfde bus ziet, die je voorlaten als je maar 1 boodschapje hoeft af te rekenen, die hoi zeggen (out of the blue), die met je meelachen zonder dat ze weten waar het over gaat, die gezondheid zeggen als je niest als een zeehondje en gewoon de wereld tegemoet treden als een kindje die voor het eerst van de glijbaan afmag.
Met solliciteren is dit precies zo:
Er zijn twee soorten sollicitanten en die ga ik hieronder voor je toelichten. Neem het uiteraard met een korreltje zout, want ja, het is generaliserend. Maar dat is niet waar het om gaat. Waar het om gaat, is dat je gaat herkennen hoe jij jezelf kunt gaan onderscheiden. Tijdens het sollicitatiegesprek. Tijdens die netwerkborrel. Tijdens dat leuke feest. Tijdens dat etentje. Gewoon altijd. Want jezelf onderscheiden, is niets anders dan jezelf zijn. Echt waar.
En moet je hieronder echt een flinke snuf zout erbij doen, dan betekent dit dat ik het over jou heb. Probeer dus open te staan voor nieuwe inzichten en lukt het niet, lees het volgend jaar nog eens.
Sollicitant die moeite heeft zichzelf te onderscheiden
Je ziet een leuke vacature, je pakt je CV erbij en je motivatie, beide pas je aan of niet, eerder niet dan wel. Zowel jouw CV en je motivatie geven een goed beeld van wat jij hebt gedaan, maar zeker niet van wie jij bent als persoon. Waarom ook, het gaat om je kunnen toch? Vervolgens stuur je beide toe en wacht je een paar dagen af. Vaak komt er een afwijzing, baal je even omdat het zo onpersoonlijk gebracht is. Je motivatie schiet omlaag, maar na een paar dagen besef je dat je weer aan de bak moet. Dit riedeltje herhaalt zich tot het moment dat je wordt uitgenodigd. Euforisch ben je, maar vooral heel zenuwachtig. Is dit dan het moment dat je ‘eindelijk’ die baan gaat krijgen? Je bereidt je voor door de website door te nemen en de vacaturetekst nogmaals en dan ben je er klaar voor.
Je komt op gesprek, hebt je netste kleren afgestofd en komt netjes op tijd aan. Een goede handdruk, jullie lopen naar de ruimte voor het gesprek en het gaat beginnen. Je neemt plaats tegenover diegene voor je en je wacht af tot hij / zij het gesprek gaat beginnen. Je probeert alle vragen zo goed mogelijk te beantwoorden, wat lastig is, want je bent zenuwachtig. Je komt af en toe in de knoop met jezelf en je antwoorden zijn niet zo helder als je had gehoopt. Ook heb je niet alles kunnen zeggen, omdat je nog steeds zenuwachtig bent. Aan het einde van het gesprek, welke netjes binnen het uur wordt afgerond, geef je aan geen vragen meer te hebben.
Pfff… blij dat het erop zit. Nu maar afwachten en ligt het lot niet meer in jouw handen!
Sollicitatie die zichzelf wel kan onderscheiden
Je ziet een leuke vacature, je pakt je CV erbij en je motivatie en je begint te schrijven. Je CV wordt aangepast waar nodig en je motivatie opnieuw geschreven, puur op de de vacature en het bedrijf. Zowel jouw CV en je motivatie geven een goed beeld van wat jij hebt gedaan, maar vooral een beeld van wie jij bent als persoon. Je vindt het belangrijk dat er aan beide kanten een klik is en je wilt graag dat ze jou als persoon ook leren kennen. Je belt de contactpersoon met 1 of 2 leuke vragen en stuurt vervolgens je CV en motivatie toe. Nu is het afwachten, maar tot nu toe heb je er alles aan gedaan om een goed beeld over jezelf te geven. Ook jij krijgt regelmatig een afwijzing en ondanks dat het jammer is, omdat je erg enthousiast was over deze functie, besef je dat de klik er gewoon nog niet was. Je gaat gewoon weer lekker verder, kansen zat. En dat blijkt ook, want je wordt regelmatig wel uitgenodigd. Jouw voorbereiding is eigenlijk al begonnen sinds je de vacature zag. Door je enthousiasme zie je kansen en mogelijkheden en zit je al vol met ideeën welke je ook concreet kunt benoemen.
Als jij op gesprek gesprek gaat, dan voel je een fijne spanning. Niet omdat je nou zo graag die baan wilt, maar omdat dit de kans is om er zelf achter te komen of je hier inderdaad wilt werken. Je ziet er uit zoals je er normaal uit zou zien, misschien net wat netter, maar je voelt je in ieder geval lekker in wat je aan hebt. Je komt netjes op tijd, een goede handdruk en jullie lopen naar de ruimte waar het gesprek zal zijn. Ondertussen neem je de energie die je voelt in je op en praat enthousiast over wat je voelt. Je mag tegenover diegene plaatsnemen, maar je geeft aan dat je liever in een hoek zit. “Want dat praat fijner”. Het gesprek komt natuurlijk op gang en het wordt ook een daadwerkelijk gesprek. Je komt goed uit je woorden en je antwoorden kun je helder formulieren, omdat je gewoon weet wat jij wilt vertellen. Je stelt wedervragen en gaat dieper in op de zaken die jij wilt weten om erachter te komen of dit jouw bedrijf is. Af en toe wordt er flink gelachen en jullie schrikken beide dat er al een uur is gepasseerd. Op de vraag of je nog vragen hebt, stel je nog 1 of 2 leuke vragen over datgene dat jij echt nog graag wilt weten en je neemt afscheid met een goed gevoel.
Eenmaal thuis ben je nog steeds heel enthousiast, het was een leuk gesprek en dit mail je er nog even achteraan.
Zoek de verschillen
Kun jij ze concreet benoemen? De verschillen tussen type 1 en 2? En zie je bij jezelf al een aantal punten waarop jij je kunt gaan onderscheiden?
Persoonlijke insteek van je CV en motivatie
Type 1 vind het moeilijk om persoonlijk te worden en gooit het er hierom op dat het gaat om wat je kan en wat je hebt gedaan. Terwijl type 2 het belangrijk vindt dat ze jou als persoon ook leren kennen. Op het CV worden inzichten, inspiratemomenten en feedback gedeeld en in de motivatie wordt ook uitgebreid ingegaan op persoonlijke kenmerken.
Zorg dat je CV en motivatie gaat over jou en niet dat deze ook zo over je collega of mede-student zou kunnen gaan.
Wacht niet af, wees pro-actief
Wanneer je een afwachtende houding aanneemt en je precies houdt aan datgene wat er op de vacature staat (met jou de rest), dan zul je niet opvallen. Bel van te voren even met wat leuke vragen (wat-zeg-je-tegen-de-recruiter-tijdens-het-telefoontje) en vraag aan jezelf: als ik word afgewezen, kan ik dan tegen mezelf zeggen: je hebt er in ieder geval alles aan gedaan, maar blijkbaar was er geen klik? Hier zou het antwoord altijd ja op moeten zijn en is het antwoord nee, vraag jezelf dan af wat je de volgende keer kan doen om hier ja op te beantwoorden.
De voorbereiding
Doe net even wat meer dan wat er van je wordt verwacht. Altijd. Geen excuus. Het doornemen van de website en de vacaturetekst is niet voldoende. Laat weten dat je net even een heel klein stapje extra hebt gezet en benoem dit niet bewust, maar subtiel tijdens je gesprek. “Ik voelde hier direct al een goede vibe toen ik even langsfietste om te kijken hoe jullie werken.” Juist wanneer je jezelf toestaat om er echt achter te willen komen of je hier zelf ook wilt werken, zul je zien dat voorbereiden niet meer als voorbereiden voelt.
Insteek van het gesprek
Ik wil die baan of ik wil erachter komen of ik hier wel wil werken. Deze tweede insteek zal ervoor zorgen dat je echt geinteresseerd bent en ook vragen durft te stellen. Het is een tweerichtingsverkeer, ook het bedrijf zal zichzelf moeten bewijzen. Ga dus oefenen op het voeren van een echt gesprek, in plaats van het beantwoorden van vragen.
Dus kun jij je gaan onderscheiden nu?
Zoals ik in het eerste deel ook al aangaf, jezelf onderscheiden doe je door volledig jezelf te blijven en te communiceren vanuit oprechte interesse. Durf te laten zien wie jij bent en communiceer vanuit de insteek dat je er samen achter wilt komen of jullie een match zijn. Dit doe je door te oefenen, door jezelf te ontwikkelen om je open te stellen en gewoon door te doen. Je kunt hulp vragen en / of je kunt feedback vragen, maar uiteindelijk moet het vanuit je eigen echte ik komen.
